“Gerçekler yüzünden ölmemek için sanata sahibiz. “Sanat, hayatın gerçek vazifesidir.”
Friedrich Nietzsche
Bir varmış, bir yokmuş. Bir deniz ülkesinde,
bir kurye, paket teslim ettiği bir evde, piyano görmüş ve dayanamayıp coşkuyla çalmış, anlaşılmış ki genç delikanlı, çok iyi piyano çalıyor/muş…
Sonra…Kıyamet kopmuş, bu kadar güzel piyano çalan biri, nasıl kurye olurmuş. Öyle ya, piyano çalabiliyorsan eğer , parmakların sadece tuşlara değecek, kalemin güçlüyse eğer, sadece masanın başında oturup, okuyup yazacaksın. Kuryelik ve diğer fiziksellik isteyen tüm işler, sanattan, edebiyattan anlamayan kişilerin harcı, onlara “müstehak” işler!
Efendim, Almanya sosyal devlet olmasına rağmen, yani yardım alabilecekken, ben gidip, beş yıl, dolu dolu beş yıl, yaşlı bakıcılığı yaptım. Yaşlı bakıcılığı ne bilir misiniz? Hani yatalak, demans, hani alzheimer olan hastaların altını DA temizlemek. İlk bir kaç ay, ağlayarak gittim işime, sonra… En iyi hasta bakıcılardan biri oldum. İşe giderken tramvayda, Cemal Süreya okuyordum, tramvaydan inince DE hayatı. Elbette ki, sanatçı ve edebiyatçı olmadığım için, bunlar bana müstehak işlerdi!
Oğlum üniversite okurken, birkaç işte çalışıyordu, hepsi de fiziksellik gerektiren işlerdi, hele fabrikanın birinde, o kadar çok yağ kir içinde kalıyordu ki, giysilerini “kapının ağzında” çıkarıyordu. Bazen bitap bir şekilde, konservatuardaki derslerini de aksatmadan, gitarını çalıyordu.
Eşi, okurken yıllarca garsonluk yaptı, kızım ise, önce ana iş ve sonra da okurken kasiyerlik ve temizlik yaptı, ama bu arada piyano da çaldı, eşinin okurken yaptığı işler ise, beter işler, oralarda yoğrulmuş, bugün gururla da anlatıyorlar bunları.
“İstemediğimiz” işler belki de bizi, istediğimiz işlere götüren bir araçtır, belki o işlerde çalışanları da anlamanın, onları görmenin yoludur, belki de bizi çoğaltan bir dünyadır, her iş ve her insan önemlidir!
Sorun/soru piyano çalabilen kişi, neden kuryelik yapıyor olmamalı. Soru/sorun, sanat ve edebiyat, neden bir lüks ve ayrıcalıklı insanlara özgü olmalı inancı! Sanat ve edebiyat hayatın kendisidir, temelidir.
“Sanat, kalbin edebiyatıdır.” ve herkesin, her kesimin hakkıdır. Piyano çalan delikanlının kuryeliği değil, sanatın toplumdan neden ve nasıl uzaklaştırıldığının sorgulandığı günlere…
Canan Kayışlı
Liella 