Nuri Bilge Ceylan’ın, üç-beş yıl arayla yaptığı son dört filmi: ‘Bir Zamanlar Anadoluda’, ‘Kış Uykusu’, ‘Ahlat Ağacı’ ve ‘Kuru Otlar Üstüne’ adlı yapımlarıdır.
Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivalinde tüm ödülleri toplayan, Cannes’de en iyi kadın oyuncu ödülünü alan ve son olarak da Akademi Ödülüne aday olarak gösterilen ‘Kuru Otlar Üstüne’ filmi, Nuri Bilge’nin Tarkovsky hayranlığında, onu da aşan bir çıta yüksekliğine ulaştığını gösteriyor.
Nuri Bilge Ceylan’ın ustası ve idolü, Andrei Tarkovsky çizgisini hiç bozmadan devam ettirmesi, hayran kitlesini memnun etmiştir. Nuri Bilge’deki Rus Edebiyatı ve özellikle de Çehov sevgisi, filmlerindeki diyaloglarda edebi bir dilin kurulmasını da sağlamıştır.
Film, 3 saat 12 dakika sürdü ve nefes almadan izledim. Ortalama Türk seyircisinin Tarkovsky filmleri için söylediği; “uzun uzun buğulu camdan bakmalı film” metaforu, Nuri Bilge’nin filmleri için de geçerlidir. Belki de bu metafordur ki okumuş, yazmış seyirciyi kendine bağlıyor. Sonunda da belli bir izleyici kesimi, bu buğulu camdan uzun uzun bakmalı filmlerin bağımlısı oluyor.
Dikkatimi çeken en önemli husus; Nuri Bilge’nin, her filminde başrol oyuncularını, bir miktar kusurlu tarafları da olacak şekilde karakterize ediyor olması. Kusursuz, dört dörtlük karakterler yerine, dörtte bir, dörtte iki kusurlu karakterler ortaya koyuyor. İnsan filmi izleyince, “yahu bu esas oğlanda veya esas kızda bir yamukluk var amma” diyor. Bu durum da gerçeklik algısını arttırıyor.
Nuri Bilge’nin her filminde ortaya koyduğu metaforlar ve göndermeler burada da var. Onu da filmi izleyince siz bulacaksınız. Film boyunca, ölümlü insanı ve büyülü doğayı sürekli sanatsal ve etkileyici bir kadraj içinde göstermesi izleyiciyi de büyülüyor.
En önemlisi de diğer filmlerinde olmayan, burada olan şey; güncel Türkiye siyasetine direk giriş yapmış olmasıdır. Gar katliamına, siyasette aydın sorumluluğuna ve Güneydoğu sorununa atıf yapan anlatımlar, film boyunca sürüyor.
En çarpıcı sahne ise; Gar katliamında bacağı kopan kadın başrol oyuncusunun, liberal ve bir miktar kusurlu karakter olan Esas oğlanla, sevişme öncesi soyunup, kopan bacağını gösterme sahnesi.
Yalçın Duman 23/10/2023
Liella 